“Als ik als berggids merk dat ik een afgrond nader, blijf ik niet gewoon lopen, maar stel ik mijn kompas bij en verander van richting”.
Ariane Stäubli, berggids Natuurvrienden Zwitserland.
De gevoelige bergwereld laat zien hoe snel de klimaatverandering voortschrijdt. De gletsjers laten ook duidelijk zien hoe dramatisch de effecten van klimaatverandering zijn in Zwitserland: het ijsvolume in Zwitserland is tussen 1980 en 2020 met 45% gedaald. En deze daling versnelt. Vergeleken met het ijsvolume in 2010 hebben we al 19% van de ijsmassa verloren. Het is te verwachten dat er tegen het einde van deze eeuw slechts schaarse gletsjerresten in het Alpengebied zullen overblijven. Velen denken dat de opwarming van de aarde geen groot probleem is voor Zwitserland - ze hebben het helemaal mis, de veranderingen vinden voor onze deur plaats". De berggids Ariane Stäubli ziet elke dag de ingrijpende gevolgen als ze gasten door de Zwitserse bergen leidt. Ze vertelt hoe ze vroeger rechtstreeks van Steinsee naar de Tierberglihütte renden, allemaal op de gletsjer. Een woestijn van puin en steen blijft waar het ijs ooit was. De hellingen zijn sterk geërodeerd en vanwege het risico op vallend gesteente en afbrokkelend ijs is de oorspronkelijke ski- en bergsportroute niet meer toegankelijk. "Het doet pijn om te zien wat er met de bergen gebeurt", zegt de milieutechnicus Stäubli. Bergbeklimmen en wandelen worden steeds veeleisender, beklimmingen van hutten en toppen worden steeds lastiger. Het Zwitserse onderzoeksinstituut voor Bossen, Sneeuw en Landschap (WSL) berichtte in een recent gepubliceerd rapport over veiligheid tijdens het wandelen, dat het frequenter voorkomen van weers-omstandigheden zoals hevige regenval als gevolg van de klimaatverandering al een merkbare impact hebben op de bergroutes.
De opwarming van de aarde is niet alleen merkbaar bij het bergbeklimmen, zegt Ariane Stäubli. Er zijn steeds meer bergmeren die zich op een ongecontroleerde manier vormen en uitstromen. Of vallend gesteente die doordringt tot in de bewoonde gebieden. Bergdorpen en wegen worden ook steeds meer getroffen door de effecten van klimaatverandering. Door de warmere temperaturen ontdooit de permafrost dieper, wat leidt tot meer erosie. Dit veroorzaakt meer aardverschuivingen of, in combinatie met hevige stormen, modderstromen en bevordert het los raken van rotsen. Om dorpen te beschermen worden op veel plaatsen beschermingsmuren gebouwd en netten tegen vallend gesteente aangebracht, wat hoge kosten met zich meebrengt en slechts gedeeltelijk adequate bescherming biedt. Zoals het klimaatrapport 2020 van het Zwitserse Bureau voor het Milieu (FOEN) laat zien, wordt Zwitserland bijzonder zwaar getroffen door de temperatuurstijging. Dit komt onder meer door de continentale ligging en de afname van de alpiene sneeuwbedekking. Als er minder sneeuw ligt, neemt het aardoppervlak meer zonne-energie op. Voor Zwitserland worden drogere zomers, zwaardere regenval, meer warme dagen en winters met minder sneeuw verwacht. Zelfs met rigoureuze klimaatbeschermingsmaatregelen kan de klimaatverandering niet langer gestopt, hooguit beperkt worden. Als de uitstoot van broeikasgassen de komende decennia drastisch kan worden verminderd, zal Zwitserland tegen het einde van de eeuw 2,1-3,4 °C opwarmen t.o.v. het pre-industriële niveau. Aan de andere kant, als de uitstoot van broeikasgassen blijft stijgen, zou de gemiddelde temperatuur in Zwitserland in dezelfde periode met 4,8–6,9 °C kunnen stijgen in vergelijking met het pre-industriële tijdperk. Met een consistente klimaatbescherming zou daarentegen tegen 2060 ongeveer de helft van de mogelijke effecten op het klimaat in Zwitserland kunnen worden vermeden en tegen 2100 twee derde. "Het staat nu onder experts buiten kijf dat de door de mens veroorzaakte uitstoot van broeikasgassen in de eerste plaats verantwoordelijk is voor klimaatverandering, zegt Ariane Stäubli. Dit betekent ook dat het aan ons is om tegenmaatregelen te nemen. Ariane Stäubli ziet de verantwoordelijkheid voor een koerswijziging voor ieder individu, bijvoorbeeld met betrekking tot mobiliteit en consumentengedrag. De rest is aan de politiek, die we allemaal kunnen helpen vormgeven.
Het probleem met de gletsjers in beeld gebracht met commentaar van Ariane Stäubli der-klimawandel-zeigt-sich-in-der-bergwelt-besonders-stark
